Stres, çocukların birden fazla vakit sözlere dökemediği bir içsel ıstıraptır. Sevinçli bir yüzün gerisinde çırpınan bir kalp olabilir. Ebeveynlerin bu sessiz yardım davetlerini fark edebilmesi, çocuklarının ruh sıhhati için kritik kıymet taşır.
Stres yaşayan çocuklar bunu direkt tabir edemez. Bunun yerine çeşitli fizikî ya da davranışsal ipuçları verirler:
Duygusal ve davranışsal belirtiler:
-
Konsantrasyon güçlüğü
-
Agresiflik, huysuzluk, tahammülsüzlük
-
Tırnak yeme
-
Yalnız kalma isteği yahut arkadaşlardan uzaklaşma
-
Okula gitmeyi reddetme
-
Önemsiz eşyaları biriktirme
Fiziksel belirtiler:
-
Karın ağrısı yahut baş ağrısı
-
Yatağını ıslatma
-
Uyku meseleleri yahut kâbuslar
-
İştah değişiklikleri
Stresin mümkün nedenleri
Çocuklar birçok farklı nedenden ötürü gerilim yaşayabilir. Bu nedenler hem dış etraftan hem de içsel baskılardan kaynaklanabilir:
-
Ailede boşanma, taşınma, mevt üzere büyük değişiklikler
-
Aile içi gerginlik, ekonomik sorunlar
-
Akademik baskılar ve başarısızlık korkusu
-
Sosyal kabul görme dileği, dışlanma endişesi
-
Zorbalığa uğrama
-
Korkutucu haberler, şiddet içeren medya içerikleri
-
Yaşına uygun olmayan sinema ve kitaplar
Ebeveyn olarak ne yapabilirsiniz?
Stresli bir çocuğa dayanak olmak için atılabilecek birtakım tesirli adımlar vardır:
-
Evinizi sakin ve inançlı bir ortama dönüştürün
-
Ailece birlikte vakit geçirin (yemek, oyun geceleri vb.)
-
Çocuğunuzla açık bir irtibat kurun
-
Onları yaşlarına uygun, keyif alacakları toplumsal ve sportif aktivitelere yönlendirin
-
Ailedeki değişiklikleri çocuğunuza uygun bir lisanla açıklayın
-
Kendi gerilim idarenizle örnek olun
-
Onları yargılamadan dinleyin, anlamaya çalışın
Ne vakit profesyonel yardım alınmalı?
Eğer çocuğunuzun gerilim belirtileri uzun mühlet devam ediyorsa, içe kapanma, daima mutsuzluk, huzursuzluk ya da fizikî şikayetlerde artış varsa bir uzmandan takviye almanız gerekebilir. Bu, hem çocuğunuzun hem de sizin yanlışsız yönlendirilmeniz açısından değerlidir.
Her çocuk hislerini açıkça tabir edemez. O yüzden yalnızca söylediklerine değil, söylemediklerine de kulak verin.
Çocuğunuzu görün. Duyun. Ve onun sahiden nasıl hissettiğini anlamaya çalışın.
